Błąd medyczny to naruszenie zasad wiedzy medycznej przez lekarza, które prowadzi do nieumyślnego uszkodzenia ciała pacjenta. Jest to poważne przewinienie, które może wiązać się z odpowiedzialnością karną, cywilną i dyscyplinarną. Choć pojęcie to nie zostało jednoznacznie określone w przepisach prawnych, w literaturze prawniczej wyróżnia się różne definicje błędu medycznego, które jednak mają wspólny mianownik – chodzi o naruszenie wiedzy i praktyki medycznej przez lekarza, prowadzące do szkody na zdrowiu pacjenta.
Co definiujemy jako błąd medyczny? Jakie podejście do odszkodowania w tym zakresie mają polskie sądy?
Błąd medyczny a orzecznictwo
Zgodnie z definicją zawartą w wyroku Sądu Najwyższego z 1955 roku (sygnatura akt IV CR 39/54, OSN 1957/1, poz. 7), błąd medyczny to czynność lub zaniechanie lekarza, które są niezgodne z obowiązującą wiedzą medyczną. W praktyce oznacza to, że lekarz nie stosuje się do standardów postępowania, co skutkuje negatywnym wpływem na zdrowie pacjenta.
Rodzaje błędów medycznych
Kiedy mamy do czynienia z błędem medycznym? Błędy medyczne mogą przyjąć różne formy, w zależności od etapu leczenia i jego charakterystyki. Wyróżnia się cztery podstawowe rodzaje błędów medycznych:
- Błąd diagnostyczny – polega na błędnym rozpoznaniu, wynikającym najczęściej z niewłaściwego przeprowadzenia wywiadu, nieodpowiednich badań czy błędnej interpretacji objawów. Przykład: lekarz mylnie diagnozuje chorobę, co prowadzi do zastosowania niewłaściwego leczenia.
- Błąd terapeutyczny – dotyczy stosowania niewłaściwego leczenia, które jest sprzeczne z aktualną wiedzą medyczną. Przykład: niewłaściwe przeprowadzenie zabiegu, w którym lekarz pomija istotny etap, co prowadzi do powikłań.
- Błąd techniczny – najczęściej wynika z niedbałości lub nieprawidłowego wykonania procedur medycznych. Może to obejmować pomyłki w identyfikacji pacjenta lub nieodpowiednie przygotowanie do zabiegu (np. brak niezbędnych badań).
- Błąd organizacyjny – odnosi się do problemów z organizacją pracy w placówkach medycznych, które prowadzą do błędów w diagnostyce czy terapii. Może to być np. zła organizacja pracy zespołu medycznego, skutkująca błędami terapeutycznymi.
Odpowiedzialność za błędy medyczne
Lekarz ponosi prawną odpowiedzialność za błędy medyczne, gdy jego działanie lub zaniechanie prowadzi do szkody na zdrowiu pacjenta. Odpowiedzialność ta może przyjąć formę:
- Odpowiedzialności cywilnej – lekarz może zostać pociągnięty do odpowiedzialności na podstawie Kodeksu cywilnego, gdy jego błąd spowoduje szkodę zdrowotną pacjenta. Konieczne jest jednak wykazanie winy oraz związku przyczynowego między błędem a szkodą.
- Odpowiedzialności dyscyplinarnej – dotyczy postępowań przed sądem lekarskim za naruszenie zasad etyki zawodowej oraz przepisów prawnych związanych z wykonywaniem zawodu.
- Odpowiedzialności karnej – dotyczy sytuacji, w których błąd medyczny ma znamiona przestępstwa, zagraża życiu lub zdrowiu pacjenta. Odpowiedzialność ta może wiązać się z sankcjami takimi jak pozbawienie wolności lub grzywna.
Odszkodowanie za błędy medyczne
Pacjentom często wydaje się, że nie mają szans w starciu z placówką medyczną, która zdaje się być nie do pokonania. Ale warto wiedzieć, że jeśli błąd medyczny rzeczywiście miał miejsce i spowodował poważne konsekwencje zdrowotne, to pacjent ma pełne prawo do ubiegania się o odszkodowanie, zadośćuczynienie.
Zadośćuczynienie za błąd medyczny – orzecznictwo
Pacjenci często nie tylko walczą o pieniądze na leczenie, ale również o zadośćuczynienie za ból i cierpienie, które muszą znosić przez lata. Wydaje się, że w takich przypadkach walka z systemem jest szczególnie trudna, bo nie chodzi tu tylko o straty materialne, ale także o emocje, które towarzyszą każdemu z nas, gdy zdrowie zostaje poważnie naruszone.
Zadośćuczynienie ma pomóc złagodzić te trudne chwile, choć nigdy nie zrekompensuje tego, co pacjent przeszedł.
W polskim orzecznictwie zadośćuczynienie za błąd medyczny jest szczegółowo omawiane w kontekście jego wysokości oraz kryteriów oceny szkody niematerialnej.
Przykładem jest wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 czerwca 2018 r. (sygn. akt ICSK 472/16), który dotyczył błędu okołoporodowego. W tej sprawie Sąd Apelacyjny w Warszawie przyznał zadośćuczynienie w wysokości 1 200 000 zł za krzywdę związaną z uszczerbkiem na zdrowiu dziecka, a także dodatkowe kwoty na rzecz rodziców: 300 000 zł dla matki i 200 000 zł dla ojca.
Innym istotnym orzeczeniem jest wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 2000 r. (sygn. akt I CKN 969/98), który podkreśla, że zadośćuczynienie ma na celu złagodzenie cierpień fizycznych i psychicznych pacjenta, biorąc pod uwagę całokształt okoliczności sprawy, w tym długotrwałość cierpienia oraz jego wpływ na życie poszkodowanego.
Na zakończenie, jeśli interesują Cię takie tematy, śledź blog o prawie medycznym. Zobacz koniecznie pokrewne, okołotematyczne wpisy:
- Odszkodowanie od firmy farmaceutycznej
- Błąd medyczny – przedawnienie
- Wyrok w sprawie o błąd medyczny
- Zadośćuczynienie za błąd medyczny
- Rola ubezpieczyciela w przypadku błędu medycznego
Pomożemy Ci lepiej zrozumieć kwestie związane z prawem medycznym.
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }