Operacje osób transpłciowych, czyli chirurgiczne zmiany płci, to zabiegi składające się z wielu procedur medycznych. Zmieniają one wygląd narządów płciowych osób transpłciowych, dzięki czemu nie odczuwają one swoistej niezgodności płci. Otrzymuję od pacjentów wiele zapytań dotyczących sądowej procedury zmiany (korekty) płci. Jak zapewne wiesz, w ubiegłym roku prezydent zawetował ustawę o uzgodnieniu płci, która w mojej ocenie znacznie upraszczała i zmieniała na lepsze obecne rozwiązania.
Operacje osób trans — kwestie prawne
Aktualne rozwiązania trudno uznać za wystarczające, gdyż jest to swoiste prowizorium stworzone przez Sąd Najwyższy w kilku uchwałach. Uchwały te zresztą zostały podjęte przeszło 20 lat temu i od tego czasu pacjenci transpłciowi muszą tkwić w mało komfortowej próżni legislacyjnej.
Najczęstsze pytanie zadawane przez pacjentów (oprócz tego czy podejmę się prowadzenia sprawy) sprowadza się do kwestii, czy osoba transseksualna musi wykonać chirurgiczną zmianę płci przed skierowaniem sprawy do sądu sprawy o ustalenie płci.
Odpowiedź brzmi: nie musi.
Polska nie jest jedynym krajem, w którym operacje trans nie są wymagane przed skierowaniem sprawy do sądu. Oprócz nas, w Unii Europejskiej podobnie do tej kwestii podchodzą Niemcy, Szwedzi, Brytyjczycy czy Węgrzy. Natomiast wymóg wykonania chirurgicznej interwencji istnieje np. w Holandii, Czechach, Turcji czy we Włoszech.
Mało tego, w Polsce żaden lekarz nie powinien przeprowadzić operacji przed uzyskaniem przez pacjenta oznaczenia innej płci w akcie urodzenia. Lekarz, wykonując operację bez wyroku sądowego ustalającego płeć, naraziłby się na odpowiedzialność za przestępstwo ciężkiego uszkodzenia ciała (pozbawienia możliwości płodzenia).
Nie znaczy to, że do takiego procesu należy przystąpić bez żadnego przygotowania medycznego. Jak zatem wygląda to w praktyce? Z reguły pacjenci kierują takie sprawy już w trakcie terapii hormonalnej, zaopatrzeni w stosowną dokumentacją medyczną od psychiatrów oraz dokumenty wskazujące na odbycie konsultacji psychologicznej. Dlatego też procedura korekty płci powinna zacząć się od wykonania stosownych badań zakończonych postawieniem diagnozy przez lekarzy specjalistów. Następnie rozpoczyna się terapia hormonalna, podczas której można wnieść do sądu pozew o zmianę płci na podstawie art.189 k.p.c. Dopiero po wydaniu wyroku sądowego w sprawie, mogą być przeprowadzane operacje korekty płci.
Więcej o samej procedurze znajdziesz w artykule pod tytułem „Postępowanie sądowe w sprawie zmiany (korekty) płci”.
Z reguły, tak czy inaczej sąd powoła dowód z opinii biegłego. Znany jest jednak przypadek, gdzie Sąd Okręgowy orzekł wyłącznie na podstawie zaświadczenia lekarza ginekologa o transwestytyzmie (nie transseksualizmie). Świadczy to o braku ugruntowania tego typu spraw w orzecznictwie sądowym.
Pocieszające dla osób transseksualnych jest to, że dobrze przygotowany pozew oraz umiejętnie przeprowadzone postępowanie najczęściej kończy się pozytywnym wyrokiem (uwzględniającym powództwo) i zielonym światłem dla dobrej zmiany w życiu osoby transseksualnej.
Podsumowanie
Jeśli decydujesz się na rozpoczęcie procedury sądowej uzgodnienia płci pamiętaj, aby skorzystać z pomocy adwokata. Dzięki temu zyskasz pewność, że pozew zostanie przygotowany w sposób profesjonalny i uwzględniający konkretną sytuację prawną i faktyczną danej osoby. Omówienie kwestii dotyczącej tego, czy operacje powinny zostać wykonane przed wydaniem wyroku o zmianie płci to nie jedyny problem, który porusza blog o prawie medycznym. Możesz tu przeczytać także, na czym polega przymusowe leczenie psychiatryczne oraz jak złożyć wniosek o ubezwłasnowolnienie. Zapraszamy do lektury!
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }