W ostatnich dniach medialne doniesienia odnośnie prac ustawodawczych w Sejmie koncentrowały się głównie wokół ustawy o uzgodnieniu płci. Natomiast mediom umknął fakt, iż w parlamencie odbyło się pierwsze czytanie projektu długo oczekiwanej ustawy o zdrowiu publicznym.

Czym jest ustawa o zdrowiu publicznym?

W systemie prawnym mamy już wiele aktów prawnych dotyczących kwestii ochrony zdrowia. Do tych najważniejszych zaliczyć możemy m.in. ustawę o działalności leczniczej, ustawę świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych czy ustawę o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.

Natomiast cel ustawy o zdrowiu publicznym jest inny. Ustawa głównie dotyka problemu profilaktyki zdrowotnej,  wychodząc skądinąd ze słusznego założenia, iż lepiej zapobiegać niż leczyć.

Według danych uzyskanych przez WHO, w Polsce na profilaktykę przeznacza się jedynie około 65 % środków w porównaniu do innych państw z europejskiego regionu OECD i WHO.

W uzasadnieniu projektu ustawy napisano miedzy innymi, że:

„Potrzeba przygotowania projektowanej ustawy wynika przede wszystkim z konieczności utworzenia mechanizmów pozwalających na osiągnięcie poprawy sytuacji zdrowotnej społeczeństwa. Zadaniem władz publicznych jest prowadzenie działań przyczyniających się do ochrony i poprawy zdrowia”

Jako cel ustawy wskazano:

(…) utworzenie struktur odpowiedzialnych za koordynację i monitorowanie działalności władz publicznych wpływających na zmianę stanu zdrowia populacji. Kolejnym celem jest zapewnienie stabilnych mechanizmów finansowania. Projektowana ustawa ma również na celu usystematyzowanie zadań z zakresu zdrowia publicznego realizowanych obecnie, zapewnienie ich ciągłości, adekwatności i kompleksowo.”

Co przewiduje ustawa?

Koordynatorem działań profilaktycznych i monitorujących ma być Minister Zdrowia, którego zadaniem będzie m.in. przygotowanie projektu Narodowego Programu Zdrowia, który ma zostać uchwalony jako rozporządzenie Rady Ministrów.

Ponadto ma zostać utworzona Rada do spraw Zdrowia Publicznego, która ma ocenić program przygotowany przez Ministra Zdrowia. Inna sprawa, że członków ma powoływać (i odwoływać) właśnie Minister Zdrowia, więc stopień kontroli może stać się jedynie iluzoryczny. Członek Rady może nie być zainteresowany krytykowaniem pracy podmiotu, który go powołał.

Ma zostać utworzony także Komitet Sterujący Narodowego Programu Zdrowia. Do zadań Komitetu będzie należała koordynacja działań i rozwiązywanie problemów związanych z realizacją Narodowego Programu Zdrowia. Cele ustawy mają być realizowane m.in. ze środków pozostających do dyspozycji ministrów oraz Narodowego Funduszu Zdrowia.

W tym miejscu mogą pojawić się praktyczne problemy, które sprawią, że ustawa będzie martwym tworem. Nie od dziś wiadomo, że środków w służbie zdrowia nie ma zbyt wiele. Jeżeli w umiejętny sposób nie wydzieli się finansów na realizację zadań ustawy, wtedy jej cele nie zostaną w żaden sposób osiągnięte.

I nadal głównym problemem systemu ochrony zdrowia nie będzie profilaktyka, lecz leczenie.

Czyli bez zmian.