Niepełnoletnia osoba nie może samodzielnie skorzystać z pomocy lekarskiej
W wielu przypadkach problematyczne jest to, że niepełnoletnia osoba nie może samodzielnie skorzystać z pomocy lekarskiej.
Siedemnastoletnia kobieta nie może w sposób w pełni legalny udać się do lekarza i poddać się badaniu ginekologicznemu. Konieczna jest zgoda rodzica na badania. Jest to o tyle kuriozalne, że osoba taka może być aktywna seksualnie (po 15. roku życia nie ma już konsekwencji karnych dotyczących współżycia z nieletnimi).
Pacjentka nie może natomiast z własnej inicjatywy sprawdzić, czy jest zdrowa – potrzebna jest zgoda rodzica na leczenie w przypadku schorzeń układu rozrodczego. Często barierą dla młodych pacjentów jest wstyd związany koniecznością uzyskania zgody rodzica na wizytę u lekarza. Jeśli zastanawiałeś się, czy osoba niepełnoletnia może decydować o swoim leczeniu, to niestety muszę odpowiedzieć przecząco.
Niepełnoletnia osoba nie może samodzielnie korzystać z opieki lekarskiej
Przekroczenie osiemnastego roku życia jest etapem, na który z reguły nastolatki i nastolatkowie czekają z ogromnym zniecierpliwieniem. Przekroczenie „osiemnastki” otwiera przed młodymi osobami wiele zamkniętych drzwi, oraz pozwala korzystać z zakazanych dotychczas uroków dorosłości.
Wprawdzie taka osoba nie może zostać jeszcze posłem (granica wieku to 21 lat), ale jak najbardziej może zakupić legalnie piwo w sklepie, co z punktu widzenia nastolatków jest z reguły bardziej interesujące niż kariera młodego parlamentarzysty.
W prawie medycznym przekroczenie „osiemnastki” też niesie za sobą spore konsekwencje. Od tej pory pacjent może decydować samodzielnie o swoim stanie zdrowia, niepotrzebna jest już zgoda rodzica na zabieg, operację czy konsultacje z lekarzem. Do 18. roku życia pacjent jest de facto zmuszony do współdecydowania o tym wraz z innymi osobami. Jak zatem postępować z osobą niepełnoletnią w rejestracji? Wymagana jest tutaj zgoda niepełnoletniego na leczenie. Pamiętajmy również, że w przypadku, gdy młoda osoba/dziecko nie może udać się do lekarza z opiekunem prawnym, to wtedy potrzebne jest pełnomocnictwo medyczne.
Pismo Rzecznika Praw Obywatelskich do Ministra Zdrowia
Przykład z wspomnianą wcześniej pacjentką, która chce udać się do ginekologa jest chyba najbardziej charakterystyczny, jednak łatwo możesz wyobrazić sobie inne okoliczności, w których młody pacjent chciałby skorzystać z pomocy medycznej (np. w ramach profilaktyki przeciw HIV).
Ostatnio Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił uwagę na ten znany już wcześniej problem i wystosował pismo do Ministra Zdrowia. W treści wystąpienia Rzecznik zwrócił uwagę, że:
„istnienie prawnej możliwości skorzystania z porady ginekologicznej lub urologicznej przez małoletniego powyżej 15. lub 16. roku życia na podstawie wyłącznie własnej zgody stanowiłoby rozwiązane wielu problemów związanych ze zdrowiem intymnym tej grupy pacjentów. Istnienie takiej prawnej możliwości mogłoby mieć też walor edukacyjny umożliwiając przekazanie im wiedzy niezbędnej do przeciwdziałania chorobom, w tym niezbędnej profilaktyki nowotworów (np.raka szyjki macicy, którego wczesne stadia pozwala wykryć badanie cytologiczne).”
Rzecznik wskazał na konieczność zmian w ustawach regulujących prawa pacjenta. Punkt dla Rzecznika.
Prowadzony przeze mnie blog o prawie medycznym jest doskonałym źródłem wiedzy na temat praw pacjenta. Przybliżam w nim kwestie związane z obszarami, takimi jak pełnomocnictwo medyczne czy odszkodowanie za błąd lekarski.