Istotną kwestią przy podjęciu leczenia jest wyrażenie przez pacjenta zgody na proponowany sposób udzielenia pomocy medycznej. W doktrynie prawa medycznego wyodrębniono pojęcie zgody świadomej (informed consent). Tylko zgoda, która została wyrażona swobodnie i świadomie ma wiążące znaczenie z punktu widzenia możliwości podjęcia interwencji medycznej. Zasada ta jest wyrażona wprost w Ustawie o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz w art. 15 Kodeksu Etyki Lekarskiej. Zgody wymaga nie tylko leczenie, ale także inne czynności jak np. diagnostyka.
Europejska Konwencja Bioetyczna również przewiduje, iż nie można przeprowadzić interwencji medycznej bez swobodnej i świadomej zgody osoby jej poddanej.
Podjęcie leczenia bez zgody pacjenta jest wadliwe i może skutkować odpowiedzialnością cywilną osoby udzielającej pomocy medycznej.
Nie dotyczy to sytuacji, gdy pomoc jest konieczna niezwłocznie, a pacjent nie jest w stanie wyrazić takiej zgody. W takiej sytuacji lekarz ma pełne prawo, dla ratowania życia lub zdrowia pacjenta, podjąć decyzję o leczeniu za niego. W celu uniknięcia ryzyka popełnienia błędu, lekarz ma obowiązek, o ile jest to możliwe zasięgnąć opinii drugiego lekarza.
Pacjent nie jest specjalistą w dziedzinie medycyny i potrzebuje od lekarza wsparcia w celu podjęcia decyzji. W tym miejscu obowiązek należytego poinformowania leży po stronie osoby udzielającej pomocy medycznej.
Prawo pacjenta do bycia rzetelnie poinformowanym o proponowanym sposobie leczenia, ryzyku i możliwych następstwach leczenia również jest jednym z najważniejszych praw przysługujących pacjentom. Jak wskazał w jednym z wyroków Sąd Najwyższy „Ciężar dowodu wykonania ustawowego obowiązku udzielenia pacjentowi lub jego ustawowemu przedstawicielowi przystępnej informacji poprzedzającej wyrażenie zgody na zabieg operacyjny spoczywa na lekarzu.” (wyrok z dnia 17 grudnia 2004 roku, sygn. II CK 303/04, OSP 2005/11/131).
Należy zatem pamiętać, że tylko zgoda, która jest poprzedzona udzieleniem należytej i wyczerpującej informacji jest skuteczna z punktu widzenia praw pacjenta.
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }