Postępowanie z tytułu odpowiedzialności zawodowej pielęgniarek i położnych

Odpowiedzialność zawodowa pielęgniarki – czy w ogóle istnieje coś takiego? Mój blog o prawie medycznym porusza szereg zagadnień istotnych dla pacjenta. Jeżeli regularnie czytasz artykuły zamieszczane na stronie, zapewne wiesz, że duża ich część poświęcona jest kwestiom odpowiedzialności zawodowej lekarzy. Informacje na ten temat znajdziesz na przykład tutaj albo tutaj. Jednak nie można zapominać, że oprócz lekarzy, na oddziałach szpitalnych dużą rolę odgrywają pielęgniarki i położne.

Zadania pielęgniarek i położnych

Do obowiązków pielęgniarek i pielęgniarzy należą między innymi:

• planowanie i sprawowanie opieki pielęgnacyjnej nad pacjentem;
• samodzielne udzielanie (w określonym zakresie) świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych oraz medycznych czynności ratunkowych;
• realizacja zleceń lekarskich w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji.

Z kolei do obowiązków położnych należą takie czynności jak:

• rozpoznawanie ciąży, sprawowanie opieki nad kobietą w przebiegu ciąży fizjologicznej, a także prowadzeniu w określonym zakresie badań niezbędnych w monitorowaniu ciąży fizjologicznej;
• prowadzenie porodu fizjologicznego oraz monitorowanie płodu z wykorzystaniem aparatury medycznej;
• przyjmowanie porodów naturalnych, w przypadku konieczności także z nacięciem krocza, a w przypadkach nagłych także porodu z położenia miednicowego;
• podejmowanie koniecznych działań w sytuacjach nagłych, do czasu przybycia lekarza, w tym ręcznego wydobycia łożyska, a w razie potrzeby ręcznego zbadania macicy.

Są to więc zawody wymagające wysokich umiejętności i ponadprzeciętnej staranności. Czasami zdarzają się zaniedbania powodujące negatywne konsekwencje dla pacjentów będących pod szpitalną. Przewinienie zawodowe pielęgniarki, tak samo jak lekarzy, jest karane.

Co się dzieje, gdy dojdzie do zaniedbań?

Oprócz możliwości poniesienia odpowiedzialności cywilnej lub karnej, pielęgniarki i położne podlegają odpowiedzialności zawodowej, która jest podobna do odpowiedzialności zawodowej lekarzy. Zgodnie z ustawą:

„Członkowie samorządu podlegają odpowiedzialności zawodowej za naruszenie zasad etyki zawodowej lub przepisów dotyczących wykonywania zawodu, zwane dalej „przewinieniem zawodowym”.”

Postępowanie prowadzone jest przez rzecznika odpowiedzialności zawodowej, który przeprowadza postępowanie wyjaśniające. To postępowanie umarza albo decyduje o wniesienie do sądu wniosku o ukaranie. W trakcie postępowania w sprawie odpowiedzialności zawodowej pielęgniarek przesłuchiwani są pokrzywdzeni, świadkowie, może zostać przeprowadzony dowód z opinii biegłych.

Nieco inaczej niż w przypadku lekarzy wygląda zażalenie na postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania albo na postępowanie o umorzeniu postępowania. W przypadku lekarzy zażalenie rozstrzyga okręgowy sąd lekarski, w przypadku pielęgniarek i położnych zażalenie trafia bezpośrednio do Naczelnego Rzecznika.

Sąd pielęgniarek i położnych – kary

W przypadku stwierdzenia przez sąd pielęgniarek i położnych, że doszło do popełnienia przewinienia zawodowego, sąd może nałożyć następujące kary:

Sąd pielęgniarek i położnych może orzec następujące kary:

• upomnienie;
• nagana;
• kara pieniężna;
• zakaz pełnienia funkcji kierowniczych w podmiotach leczniczych na okres od 1 roku do 5 lat;
• zakaz pełnienia funkcji z wyboru w organach samorządu na okres od 1 roku do 5 lat;
• ograniczenie zakresu czynności w wykonywaniu zawodu na okres od 6 miesięcy do 2 lat;
• zawieszenie prawa wykonywania zawodu na okres od 1 roku do 5 lat;
• pozbawienie prawa wykonywania zawodu.

Katalog kar przy odpowiedzialności zawodowej pielęgniarek i położnych jest zatem zbliżony do zakresu przewidzianego w ustawie o izbach lekarskich.

Od orzeczenia przysługuje stronom (a zatem pokrzywdzonemu, obwinionemu i rzecznikowi odpowiedzialności zawodowej) prawo wniesienia odwołania do Naczelnego Sądu, który może utrzymać orzeczenie sądu okręgowego w mocy, uchylić, a nawet zmienić. Orzeczenie Naczelnego Sądu jest prawomocne.

Szukasz informacji na temat praw pacjenta? Regularnie sprawdzaj moje artykuły. Z nich dowiesz się m.in., jak wygląda przymusowe leczenie psychiatryczne oraz jak napisać wniosek o ubezwłasnowolnienie.